Koeien en zonne-energie, een goede keuze

Zonneweide de Blauwe Poort is in september 2022 opgeleverd en zal per jaar energie opwekken voor zo’n 3.000 huishoudens. Het plan voor de zonneweide ontstond in 2019 toen de grondeigenaren Tonny en Leanda Meulensteen- Verhoijsen contact opnamen met Green Trust. ‘We hebben een onafhankelijke energiedeskundige gevraagd welke partijen betrouwbaar zijn om mee samen te werken. De namen van Green Trust en Pondera werden genoemd. ‘Ik was in die tijd wethouder bij gemeente Laarbeek. Pondera had al advies gegeven aan de gemeente over de mogelijkheden voor zonne-energie, Green Trust was dus de enige optie’, vertelt Tonny aan de ronde tafel in zijn kantoor aan huis. ‘De  eerste kennismaking met Green Trust gaf ons meteen een goed gevoel. Het hele team had net uitgebreid samen geluncht en stond op te ruimen, dat is toch een goed teken voor een bedrijf. Tijdens het proces is dit gevoel nooit weggegaan’. 

Tekst: Eva de Zeeuw I Foto´s: Christine Wevers

Van koeien naar zonne-energie 
We worden hartelijk verwelkomd op de boerderij van Tonny en Leanda en krijgen meteen een uitnodiging om na het interview de melkrobot in de koeienstal te bewonderen. Daar zeggen we natuurlijk geen nee tegen. ‘We wonen hier sinds 2001, daarvoor woonden we hier tegenover,’ vertelt Leanda terwijl ze naar het raam wijst, ‘Als je naar buiten kijkt zie je tussen de bomen door de kap van ons oude huis staan.’ Tonny is geboren en getogen in Beek en Donk. Leanda komt uit Someren-Eind, maar woont inmiddels ook dertig jaar in Beek en Donk. Samen hebben ze al meer dan twintig jaar het bedrijf Leato waar ze koeien houden. ‘Die naam is een samenvoeging van onze namen. Als je slim bent geef je je vrouw een letter meer,’ grapt Tonny, waarna Leanda corrigeert: ‘Het klonk gewoon mooier hoor, niet geloven’.
 
‘We hebben altijd koeien gehad, maar we hebben het aantal in de afgelopen jaren gehalveerd: van 100 naar 50 koeien en van twee naar één melkrobot.’ Leanda legt uit dat de melkrobots gigantisch veel werk schelen, maar sinds de komst ervan is de betrokkenheid van de kinderen in het bedrijf afgenomen. ‘De afstand met de koeien werd gewoon groter, mogelijk willen onze kinderen daarom het bedrijf niet overnemen,’ vertelt ze. ‘Als we nu nog volle productie willen draaien, moeten we zo’n anderhalf ton investeren om de uitstoot van stikstof terug te dringen. Dat willen we niet, dus hebben we onze veehouderij gehalveerd. Daarbij werkte Tonny tot voor kort als wethouder bij de gemeente, als hij nog vier jaar door had mogen gaan waren we helemaal met de koeien gestopt. Helaas moest hij na de raadsverkiezingen vorig jaar stoppen, daarom hebben we besloten om nog even door te gaan.’ Na de inkrimping van de veestapel was een groot stuk grond over, daarom besloten Tonny en Leanda om in zonne-energie te investeren. ‘Met de opbrengst van de zonnepanelen hebben we toch nog goede vaste inkomsten,’ zegt Tonny. ’Iedereen mag daarover denken hoe hij of zij wil, we hebben weleens te horen gekregen dat mensen het zonde vinden van de landbouwgrond, wij ook, maar voor ons is dit economisch gezien de beste keuze’. 
 

Wisselwerking 
Green Trust heeft op verzoek van Tonny en Leanda het hele zonneweide project ontwikkeld. ‘Het zou financieel gezien het interessantst zijn als we dit zelf hadden gekund, maar wij hebben de nodige kennis niet. Daarom hebben we ervoor gekozen om onze grond te verhuren. Zo hebben we er geen omkijken naar.’ Dat betekent niet dat zij helemaal niks met de ontwikkeling van de zonneweide te maken hebben gehad. ‘Het was een goede wisselwerking,’ legt Tonny uit ‘,mijn kennis als bestuurder en die van Green Trust in de groene energie is een goede combinatie. We vullen elkaar aan  en hebben zo het beoogde doel bereikt.’ 
 
Tonny heeft wel vragen gekregen over de mogelijke belangenverstrengeling die hij als wethouder met de portefeuille ruimtelijke ordening zou kunnen hebben. ‘Voordat het project van start ging heb ik een brief gestuurd naar de gemeenteraad met de vraag of het raar zou zijn als wij ons land beschikbaar zouden stellen voor een zonneweide. Hierop kwam geen enkele negatieve reactie. Daarna is er ook nog een onderzoek geweest over mijn gedrag in het hele proces Hier kwam uit dat er geen belangenverstrengeling was. Daarnaast heb ik nooit meegedaan aan vergaderingen waar onze zonneweide ter sprake kwam, om mogelijke belangenverstrengeling te voorkomen.’ Ook aan Green Trust heeft hij uitgelegd hoe de vork in de steel stak en samen hebben zij besproken hoe ze dit eerlijk aan zouden pakken. 
 
‘Het knappe van Green Trust vind ik dat zij zich goed in onze standpunten konden verplaatsen,’ zegt Leanda. ‘Ik vind het ook fijn dat Green Trust zorgde dat mensen uit de buurt bij het proces betrokken werden en niet het gevoel kregen dat hen iets opgelegd werd. Iedereen heeft inbreng kunnen leveren. Green Trust is eerlijk en open: het bedrijf doet wat het zegt. Tot nu toe hebben we geen enkele tegenvaller gehad, het is een solide partij. Wil je als grondeigenaar het onderste uit de kan en een groot risico nemen, dan moet je misschien met een andere partij in zee gaan. Maar goed, dan loop je dus meer risico. Er zijn veel cowboys op de markt van zonnepanelen.’
 
Ondernemers 
Voordat we naar buiten gaan om foto’s te nemen en de beloofde rondleiding te krijgen, hebben we het over ondernemerschap. ‘Je ziet nu een grote omslag, omdat zoveel koeienboeren moeten stoppen. Ze zoeken naar alternatieven voor hun grond en gebouwen, net als bij ons .We hebben gewoon vooraan in het rijtje gelopen. Als ondernemer blijf je kansen en mogelijkheden zien en moet je tijdig nadenken over hoe je je bedrijf gezond houdt. Dat is niet altijd even gemakkelijk en de partijen waarmee je samenwerkt moeten goed uitpakken. Wij zijn via via bij Green Trust terecht gekomen. Voor we met hen in zee gingen hebben we bij verschillende contacten gecheckt wat voor een partij het is. Dit raden we andere ondernemers ook echt aan: vraag advies en ervaringen van anderen. Als je je grond verhuurt aan iemand, dan is het toch net alsof iemand in je achtertuin zit. Als je daar elke keer langsloopt met een zuur gevoel, word je daar toch niet blij van’. 
 
Wanneer we na het interview een kijkje nemen bij de zonneweide , lopen twee fietsers over het het kruispunt van de zonneweide die geïnteresseerd rondkijken. Leanda stapt of ze af om te vragen of ze misschien een lekke band hebben en ze kan helpen. Als de banden nog vol blijven te zijn neemt ze de kans om vol enthousiasme uit te leggen wat bij de zonneweide gebeurt. Tonny vertelt ondertussen trots verder over hun bedrijf. Op het kruispunt, tussen de boerderij met koeien in de weide en de zonnepanelen, zie je wat hun onderneming sterk maakt: met één trots been in de toekomst en met het andere trotse been in wat ze al hebben bereikt.